Doofheid: houd hier online rekening mee

Wat is doofheid?

Mensen die doof zijn hebben zeer ernstig gehoorverlies. Als iemand problemen heeft met het gehoor, noemen we dit ook wel een auditieve beperking.

Het komt niet vaak voor dat iemand volledig doof is en echt helemaal niets meer hoort. Zeer ernstig gehoorverlies wil zeggen dat er een gehoorverlies is van meer dan 90 decibel. Om je een idee te geven: het lawaai van een trein die voorbij raast is rond de 90 decibel. Als je zeer ernstig gehoorverlies hebt, hoor je dit dus niet en hoor je mogelijk hardere geluiden ook niet.

Bij doofheid kan een cochleair implantaat (CI) er in sommige gevallen voor zorgen dat iemand weer kan horen. Dit apparaat zit deels aan de binnenkant van het hoofd en neemt daar de functie van de zintuigcellen in het binnenoor over. Hierdoor kunnen signalen worden doorgegeven aan de gehoorzenuw, waardoor iemand weer kan horen. Mensen die een CI hebben, kunnen echter moeite blijven houden met het gehoor, bijvoorbeeld bij het volgen van een gesprek. Sommigen kiezen bewust niet voor een CI, bijvoorbeeld omdat er een operatie en revalidatie voor nodig is en je niet weet hoe je met het CI zult gaan horen.

Hoe houd je online rekening met doofheid?

Online kan doofheid een probleem geven als er informatie wordt overgebracht door middel van geluid. Hier kun je rekening mee houden door een alternatief aan te bieden voor het geluid.

Een transcript voor geluidsbestanden

Steeds meer mensen luisteren naar podcasts, vooral onder jongeren worden podcasts steeds populairder. Maar wat als je een podcast niet kan horen? Als alternatief kun je een uitgeschreven tekst van de podcast aanbieden, dit heet een transcript. Als je de podcast niet kunt horen, kun je in plaats hiervan de tekst lezen en zo toch meekrijgen wat er gezegd wordt. In het transcript kan ook worden aangegeven wie wat zegt en kunnen ook andere belangrijke geluiden worden beschreven, zoals gelach of applaus.

Dit geldt natuurlijk niet alleen voor podcasts, maar ook voor andere geluidsbestanden die je aanbiedt op je website of app.

Ondertiteling bij video

Ook in video’s kan informatie door middel van geluid worden overgebracht. Als je de video wel kunt zien, maar niet kunt horen, mis je een deel van de informatie. Hier kun je rekening mee houden door ondertiteling aan te bieden. Het klinkt misschien logisch, maar het is heel belangrijk dat de ondertiteling klopt met wat er gezegd wordt in de video. Dit gaat best vaak mis en dan krijg je de informatie dus niet goed mee als je niet goed kunt horen.

Een paar tips voor goede ondertiteling:

• Gebruik geen automatisch gegenereerde ondertiteling van YouTube, hier komen vaak veel fouten in voor.

• Zorg ervoor dat de ondertiteling in dezelfde taal is als de gesproken tekst in de video. Zorg bij een Nederlandse video dus voor Nederlandse ondertiteling.

• Ondertitel ook belangrijke geluiden.

• Geef in de ondertiteling aan wie er aan het praten is.

In deze blog lees je meer over het belang van goede ondertiteling.

Gebarentaal bij audio of video

Naast ondertiteling kun je ook gebarentaal aanbieden bij je een geluidsbestand of een video. Voor sommige mensen die doof zijn is de Nederlandse Gebarentaal (NGT) hun moedertaal. Dit is de taal waarin zij communiceren. Het kan dus veel helpen als er een opname van een gebarentolk is die de informatie uit het geluid overbrengt.

In toegankelijkheidsonderzoeken testen wij op de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG). Dit is een set richtlijnen om te onderzoeken hoe toegankelijk een website of app is. Wij testen dit op niveau AA. In de WCAG is er ook een succescriterium voor gebarentaal, deze is echter van niveau AAA en is daarom niet wettelijk verplicht in Nederland. Toch kan het veel mensen helpen om dit wel aan te bieden.

Wil je zelf gebarentaal leren? Met de GebarenChallenge kun je leuke online cursussen volgen om zelf gebaren te leren.

Taalgebruik

De Nederlandse Gebarentaal heeft een andere grammatica dan geschreven taal. Als je doof geboren wordt, of je gehoor verliest voordat je de Nederlandse geschreven taal leert, dan kan het lastiger zijn om stukken tekst te lezen. Hier kun je online rekening mee houden door duidelijke taal te gebruiken.

Het zou natuurlijk nog mooier zijn als een stuk tekst automatisch vertaald kan worden naar gebarentaal. Het Europese project EASIER is bezig om hier een tool voor te ontwikkelen.

Niet alleen bij doofheid

Transcripten en ondertiteling zijn niet alleen nodig of handig voor mensen die doof zijn. Sommige mensen hebben licht gehoorverlies en hebben ook al baat bij een transcript van een podcast. Als iemand tijdelijk een ooronsteking heeft, of als iemand zich in een ruimte bevindt met veel lawaai, dan kan ondertiteling ook goed van pas komen. Je kunt dus veel meer mensen helpen als je met deze dingen rekening houdt!

Een nieuwe bril bij doofheid

Een bril bij doofheid? Dit klinkt misschien wat vreemd, maar een nieuwe bril zou een goed hulpmiddel kunnen zijn voor mensen die niet goed kunnen horen. Er wordt namelijk een bril ontwikkeld die live gesprekken ondertitelt. Brillen met ondertiteling worden ook al gebruikt bij theatervoorstellingen.

Ga zelf aan de slag

Wil je weten of jouw website of app toegankelijk is voor mensen die niet (goed) kunnen horen? Of heb je vragen over een transcript of ondertiteling? Wij kunnen je helpen!