Wat zijn de beperkingen van het internet? Gebruikerstests op hema.nl
Deze termen komen je wellicht al bekend voor: de WCAG, de Wet Digitale Overheid, of de European Accesibility Act. Dit zijn de “hoofdspelers” als het gaat om digitale toegankelijkheid. De richtlijnen geven je houvast hoe je digitale toegankelijkheid waarborgt in je online diensten. En de wetgeving is voor jou als organisatie één van de redenen waarom je aan de slag gaat (of moet) met digitale toegankelijkheid. Maar voor wie ben jij digitaal toegankelijk? En hoe ziet digitale (on)toegankelijkheid eruit? Dit laat ik je graag zien aan de hand van drie user tests op hema.nl.
In het kort
In 2022 was het tijd om mijn studie Communicatie & Multimedia Design op Avans Hogeschool in Den Bosch af te ronden. Via Bart ben ik toendertijd bij Cardan beland en ging ik aan de slag om meer bewustwording te creëren over digitale toegankelijkheid. De cijfers werden met mij gedeeld: 25% van de Nederlandse bevolking heeft een functionele beperking. Dit percentage kan worden verdeeld in verschillende “groepen”:
Maar wie zijn deze personen? En wat ervaren zij op het internet? Ik wilde gaan ontdekken welke gezichten er achter deze cijfers zaten én wat zij ervaren op het internet. Doormiddel van user testing ben ik samen met Karin, Huub en Marjo gaan ontdekken wat digitale (on)toegankelijkheid is náást alle cijfers en regels. Samen zijn we één van de grootste webshops van Nederland gaan testen: hema.nl. Waarom hema.nl? Omdat HEMA een winkel is voor iedereen. Ze hebben ook gewoon hele leuke producten, toch? Zelf ben ik in ieder geval erg fan van hun manier van communiceren op de verschillende online kanalen die zij beheren. (Als je iemand met een tompouce wielershirt spot in Brabant: dan ben ik het!).
Wie zijn Karin, Huub en Marjo?
Karin, Huub en Marjo zijn trotse inwoners uit regio Tilburg. Elk van hen heeft zo hun eigen dagelijkse bezigheden. Zo is Karin bijvoorbeeld een échte musical-fan. Wist je dat door middel van de Earcatch app, musicals, televisies en films een stuk toegankelijker zijn voor mensen die slechtziend of blind zijn? Karin en Huub zijn actief lid van Toegankelijk Tilburg en de Oogvereniging. Toegankelijk Tilburg bouwt naar een inclusieve samenleving door op verschillende manieren ervaringsdeskundigen in te zetten. En Marjo? Die geniet van de reizen die ze maakt in de camper samen met haar familie. Alle drie hebben ze hun “eigen” visuele beperking. Karin heeft tunnelvisie, Huub is slechtziend door de ziekte van Parkinson, en Marjo is volledig blind geworden door een auto-ongeluk.
De usertests
Aan de hand van deze video wil ik je graag inzichten geven wat iemand ervaart wanneer een website niet toegankelijk is. Het doel is ook zeker niet om deze webshop in een slecht daglicht te zetten. In deze video ontstaan er verschillende problemen wanneer Karin, Huub en Marjo “slechts” een rode handdoek proberen te bestellen op hema.nl.
Je moet als je blind bent sowieso wel heel vaak geduld hebben
Marjo, volledig blind
Laag kleurcontrast
Zowel Karin als Huub ervaren beide problemen met laag kleurcontrast. De combinatie tussen geel en wit heeft zodoende weinig contrast dat ze de knoppen niet goed kunnen lezen. Ben je benieuwd of jouw kleurcontrast hoog genoeg is? Dat kan je checken via de Colour Contrast Analyzer. Volgens de WCAG 2.2 zou tekst kleiner dan 18pt (24px) een kleurcontrast moeten hebben van minimaal 4,5:1, en tekst vanaf 18pt (24px) of 14pt (18,7px) vetgedrukt een kleurcontrast van minimaal 3,0:1. Of vraag het eens aan iemand met een visuele beperking. Deze knop van hema.nl zou toegankelijker zijn door bijvoorbeeld zwarte tekst te gebruiken in plaats van wit.
Toetsenbordnavigatie
Mensen die volledig blind zijn, gebruiken vaak voorleessoftware. Hiermee wordt de gehele webpagina voorgelezen. Dit is wat je ook ziet en hoort bij Marjo in deze video. In de user test verdwaalde Marjo tijdens het navigeren op hema.nl. Hoe is dit op te lossen? Door bijvoorbeeld juist gebruik te maken van koppen. Meer informatie over het toegankelijk maken van je website, app of online document voor mensen met een visuele beperking lees je in dit artikel.
En nu?
Deze webshop is natuurlijk niet met opzet “ontoegankelijk” ontwikkeld. Echter staat binnenkort (lees juni 2025) de European Accessibility Act voor de deur. Deze wetgeving legt specifieke eisen vast voor verschillende goederen en diensten: dus ook voor hema.nl. Digitale toegankelijkheid is een niche in de IT-wereld en voor veel commerciële organisaties nog redelijk nieuw. Andere factoren zijn, is dat er te weinig kennis in huis is over digitale toegankelijkheid. Dan wordt het lastig om dit goed te waarborgen binnen je online diensten. Hoe lossen we dat op? Je zou kunnen beginnen met de volgende 5 stappen:
Start met awareness! Voor wie ben je digitaal toegankelijk en waarom zou ik digitaal toegankelijk willen zijn? Wanneer dit duidelijk is binnen je team, heb je een goed startpunt om aan de slag te gaan met digitale toegankelijkheid.
Investeer in kennis. Door meer kennis te ontwikkelen over digitale toegankelijkheid, investeer je op de lange termijn en zal dit in de toekomst helpen om betere digitaal toegankelijke producten te ontwikkelen. Dat voorkomt reparatie (en kosten)!
Maak een gap-analyse. Waar sta je nu? En waar wil je uiteindelijk naar toe? Door middel van een gap-analyse schets je een duidelijk beeld in hoeverre jouw online dienst toegankelijk is. Dit kan je bijvoorbeeld doen door een WCAG-audit uit te laten voeren.
Aan de slag! Wanneer het duidelijk is in hoeverre jouw product digitaal toegankelijk is, kan je aan de slag met alle bevindingen.
Hulp nodig? Neem gerust contact met mij op. Ik help je graag verder op weg!
Hopelijk heb ik je middels het delen van deze video meer inzichten kunnen geven over welke drempels er op het internet kunnen ontstaan. Natuurlijk dekt dit niet de lading voor alle mensen in Nederland met een beperking. Dit is slechts een klein deel van alle soorten drempels die op het internet kunnen ontstaan. Samen kunnen we het internet voor Karin, Huub en Marjo digitaal toegankelijker maken.
