Social media en digitale toegankelijkheid: wat is mogelijk?
Uit het Nationale Social Media Onderzoek 2022 blijkt dat we in Nederland steeds actiever gebruik maken van social media. We gebruiken meer platforms en we zijn er ook steeds langer mee bezig. Jongeren van 15 tot 19 jaar gebruiken zijn ruim 2,5 uur per dag te vinden op social media. Niet gek dat social media zo belangrijk is voor veel organisaties en bedrijven. Maar hoe digitaal toegankelijk is social media?
Het aantal gebruikers van social media onder 15 jaar en ouder bedraagt, net zoals in 2021, 13,7 miljoen gebruikers.
Bron: Nationale Social Media Onderzoek 2022
Op social media maken mensen content en delen dit met de rest van de wereld. Veel social media kanalen zijn niet ontworpen om alle gebruikers gelijke kansen te bieden. Dit betekent dat de verantwoordelijkheid voor het maken van toegankelijke content voor een groot deel wordt gelegd bij de gebruikers.
Hoe toegankelijk is social media?
Voor social media geldt eigenlijk maar 1 ding: ze willen allemaal dat zoveel mogelijk mensen hun platform gebruiken. Inclusie en toegankelijkheid zijn daarom belangrijk. Wel zien we grote verschillen tussen de mogelijkheden.
Veel van de content op social media wordt geplaatst door de gebruikers. Vaak is deze content ook nog eens erg visueel: afbeeldingen en video’s zijn immers erg populair en krijgen ook veel bereik en reacties.
Steeds meer sociale media bieden mogelijkheden om je content beter toegankelijk te maken. Dat is natuurlijk geweldig. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt echter wel voor een groot deel bij de gebruiker. Binnenkort zullen we dan ook een artikel schrijven met tips over hoe je zelf rekening kunt houden met digitale toegankelijkheid als je iets plaatst op social media.
Social media highlights voor 2022
Voordat we kijken wat de verschillende sociale media allemaal doen op het gebied van digitale toegankelijkheid, zetten we eerst een paar highlights voor 2022 op een rij.
Facebook heeft nog de meeste gebruikers
Uit het onderzoek blijkt dat Facebook de meeste gebruikers heeft. In 2021 waren dat 10,4 miljoen Nederlanders. In 2022 wordt een kleine daling verwacht.
TikTok de grootste winnaar
TikTok is de grootste winnaar. Voor dit nieuwe platform wordt in 2022 een stijging van 75% verwacht naar ongeveer 3 miljoen gebruikers. Ook bedrijven en organisaties zijn steeds vaker te vinden op TikTok. Vooral jong-volwassenen (20 tot 30 jaar) gaan meer gebruik maken van TikTok.
In het dagelijks gebruik groeien met name TikTok, Snapchat en Twitter. Het aantal dagelijkse Facebook-gebruikers daalt.
Bron: Nationale Social Media Onderzoek 2022
TikTok is een app die sociale media, video en muziek combineert. Je kan er makkelijk korte video’s mee maken en natuurlijk bekijken. Ook veel beroemdheden gebruiken de app om liedjes te delen. TikTok draait vooral om creativiteit. Met een echt leuke en creatieve video ga je voor je het weet viral.
LinkedIn wordt vaker gebruikt
LinkedIn is de laatste jaren veranderd van een “vacaturebank met extra’s” naar een volwaardig zakelijk sociaal platform. Het aantal gebruikers neemt niet erg toe, maar er wordt wel steeds vaker gebruik gemaakt van LinkedIn. In 2022 stijgt het aantal Nederlanders dat LinkedIn dagelijks gebruikt met 8% naar zo’n 1,15 miljoen.
Digitale toegankelijkheid op social media
Gelukkig vinden steeds meer sociale media digitale toegankelijkheid belangrijk. Inclusie is een belangrijk onderwerp en de sociale media willen dat zoveel mogelijk gebruikers hun platform kunnen gebruiken.
Omdat gebruikers zelf hun teksten, beelden en video’s plaatsen, ligt de verantwoordelijkheid voor digitale toegankelijkheid voor een groot deel bij de gebruiker. Beeld en geluid speelt op veel sociale media een grote rol. Denk bijvoorbeeld aan TikTok (alleen maar video’s), foto’s en reels op Instagram en inspiratie pinnen op Pinterest. Zelfs op het zakelijk platform LinkedIn wordt steeds meer gebruik gemaakt van video om de aandacht te trekken. Met video trek je al snel de aandacht op de tijdlijn van je volgers.
We hebben op een rijtje gezet wat de verschillende social media platforms doen aan digitale toegankelijkheid.
Facebook stelt alles in het werk om voor iedereen een fantastische ervaring te creëren. Ze hebben zelfs een Twitter-account @fbaccess speciaal gericht op digitale toegankelijkheid (lol).
Zo helpt Facebook gebruikers met en zonder beperking:
Sneltoetsen uitschakelen
Het is mogelijk om sneltoetsen van één teken uit te schakelen. Dit soort sneltoetsen kunnen problemen opleveren als hulpsoftware wordt gebruikt. Ze geven zelfs instructies hoe je de sneltoetsen gebruikt samen met bijvoorbeeld de screenreader Jaws.Advies over voorleessoftware en spraakbediening
Facebook geeft advies over welke voorleessoftware het best werkt in combinatie met hun platform. Ook geven ze tips hoe je de populaire spraakbedieningssoftware Dragon gebruikt.Tekstalternatieven bij afbeeldingen
Facebook gebruikt kunstmatige intelligentie om aan alle afbeeldingen automatisch een alt-tekst toe te voegen. Het is ook mogelijk om als gebruiker zelf het tekstalternatief in te vullen.Ondertiteling toevoegen aan video’s
Door het toevoegen van een ondertitelingsbestand.srtworden video’s een stuk toegankelijker voor mensen met een gehoorbeperking en voor iedereen die even geen geluid aan heeft staan.
Facebook is inmiddels behoorlijk volwassen. Dat zie je ook terug in de opties voor digitale toegankelijkheid van Facebook. Vooral goed om te zien is dat ze ook diverse instructies geven over hoe je bijvoorbeeld met voorleessoftware het nieuwsoverzicht gebruikt.
In het helpcentrum over digitale toegankelijkheid van Facebook staat een overzicht van alle functies. Via Facebook.com/accessibility blijf je op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen.
Twitter bereikt in 2022 naar schatting zo’n 3,5 miljoen gebruikers in Nederland. De missie van Twitter is om iedereen de kans te geven direct ideeën en informatie te creëren en delen, zonder beperkingen, ook mensen met een beperking/gehandicapte mensen. Ze werken samen met ontwikkelaars die ervaring hebben op het gebied van inclusie.
Een paar van de toegankelijkheidsfuncties van Twitter:
Scherminstellingen
Gebruik bijvoorbeeld donkere modus om het scherm prettiger leesbaar te maken.Ondertitels bij video’s
Voor sommige talen is het mogelijk om automatisch ondertitels toe te voegen aan video’s. Ook maakt Twitter het mogelijk om ondertitels te uploaden via een .srt-bestand.Toevoegen van tekstalternatieven
Het toevoegen van een tekstuele omschrijving aan afbeeldingen maakt het mogelijk om deze ook voor te laten lezen. Twitter toont een melding als je geen tekstalternatief hebt ingevuld.Instellingen voor minder beweging
Het beperken van beweging helpt sommige gebruikers die hier extra gevoelig voor zijn.Alle geluiden uitzetten
Voor sommige gebruikers zijn geluiden hinderlijk. Ze kunnen zorgen voor te veel prikkels of ze verstoren voorleessoftware. Twitter maakt het mogelijk om alle geluiden uit te schakelen.
Twitter gebruikt ook sneltoetsen van één teken. Zo kan je bijvoorbeeld met de n een nieuwe tweet maken. Deze sneltoetsen kunnen voor sommige gebruikers problemen opleveren. Mocht iemand weten hoe ze uitgeschakeld kunnen worden dan horen we dat graag. Wel hebben ze een instructie-video over sneltoetsen en screenreader Jaws met uitleg.
Lees meer over Twitter en digitale toegankelijkheid.
Natuurlijk vindt ook LinkedIn digitale toegankelijkheid belangrijk. Diversiteit, toegankelijkheid en inclusiviteit zijn dan dan ook onderdeel van hun core principles. Ze hebben een eigen helpdesk over toegankelijkheid en kunnen support bieden via de gratis app Be My Eyes. Deze verbindt blinde en slechtziende mensen met ziende vrijwilligers om hulp te krijgen.
LinkedIn verwijst zelfs duidelijk naar digitale inclusie en het gebruik van de WCAG 2.1. Ze werken hard om de sociale impact van LinkedIn te vergroten, o.a. door aandacht aan digitale toegankelijkheid. Dit doen ze niet alleen op hun platform, maar ook zorgen ze voor diversiteit onder hun eigen medewerkers. Op socialimpact.linkedin.com lees je hier meer over.
Omdat ze toegankelijk bouwen zou veel van LinkedIn goed toegankelijk moeten zijn. Daarnaast is het mogelijk om tekstalternatieven in te stellen en te wisselen tussen donkere en normale modus. Vanuit je profiel kan je aangeven of video’s automatisch afgespeeld moeten worden of niet.
TikTok
TikTok wil zich inzetten voor een inclusieve omgeving. Dit stimuleert het maken van unieke content waarin de gebruikers zich kunnen uiten. Ze werken samen met makers en belangenorganisaties om een toegankelijke app te maken. Een paar accessibility functies in TikTok:
Voorkomen van toevallen
Kijkers kunnen video’s met flitsen uitzetten en makers krijgen een waarschuwing als de video toevallen zou kunnen veroorzaken.Voorlezen van teksten in video’s
Het is mogelijk om teksten te plaatsen over video’s. Deze teksten kunnen omgezet worden in “text-to-speech” en zo worden voorgelezen. De maker van de video moet dit wel vooraf zo instellen.Animaties beperken
In overzichten is het mogelijk om statische thumbnails of geanimeerde afbeeldingen te tonen. Dit helpt gebruikers die gevoelig zijn voor bewegende content.Automatische ondertiteling
Video’s kunnen door de maker (helaas niet door de kijker) voorzien worden van automatische ondertiteling. Het werkt op dit moment alleen met Engelstalige video’s.
Wat vooral opvalt is dat niet alle instellingen door de kijker benut kunnen worden. De maker van de video moet bij het publiceren van de video rekening houden met de inclusiviteit en toegankelijkheid. Het zou daarom beter zijn om ook de kijker video’s te laten voorzien van bijvoorbeeld ondertitels.
Lees meer over TikTok en digitale toegankelijkheid.
Op Instagram delen mensen foto’s en video’s. Dat kan op de tijdlijn, in verhalen en in zogenaamde “reels”. Het is vooral visuele content, die voorzien kan worden van stukjes tekst.
Sinds 2018 is het ook mogelijk om een tekstalternatief toe te voegen aan afbeeldingen. Dit werkt automatisch, maar het is ook mogelijk om een eigen alternatieve tekst in te stellen. Dat is vaak beter. Het toevoegen van een tekstalternatief is wel aardig verstopt:
Ga naar de Instagram app en kies je afbeelding
Net voordat je de afbeelding definitief op je tijdlijn plaatst, scroll je naar beneden
Ga naar het onderdeel “Geavanceerde instellingen”
Onder het kopje “Toegankelijkheid” vind je de optie “Alternatieve tekst schrijven”
Lees meer over Instagram en digitale toegankelijkheid.
Pinterest is net als TikTok eigenlijk helemaal afhankelijk van visuele content. Dat realiseren ze zich ook. Al in 2018 publiceerde Pinterest het artikel Making Pinterest inclusive for all levels of visions. Hierin kondigen ze aan hoe ze ondersteuning voor voorleessoftware verbeteren en verbeteringen hebben aangebracht in het contrast. Ook op Pinterest kan je tekstalternatieven toevoegen aan je afbeeldingen.
Tijdens het toevoegen van een nieuwe “pin”, klik je op de knop “Tekstalternatief toevoegen”. Vervolgens kan je een tekstalternatief invullen van maximaal 500 tekens lang. Pinterest geeft hierbij de instructie “Deze tekst wordt hardop voorgelezen door schermlezers”.
Digitale toegankelijkheid in jouw communicatie strategie
Social media vormt een steeds belangrijker onderdeel in de communicatie strategie van organisaties en bedrijven. Wij helpen je om digitale toegankelijkheid onderdeel te maken van jouw organisatie. We adviseren je niet alleen over hoe je je website verbetert, maar kijken ook praktisch hoe je jouw sociale media inclusiever, toegankelijker en dus nog socialer maakt.
Dus wil jij ook digitaal toegankelijk communiceren met behulp van social media? Dan helpt Cardan Technobility je graag aan een digitaal toegankelijke omgeving waarmee je iedereen kunt bereiken. We zijn er voor iedereen.
Zo helpen wij jou