Lees- en leerstoornissen

Voor sommige mensen is leren en lezen moeilijk. Ze werken hard, maar komen niet vooruit. Websites, apps en documenten zijn dan vaak te moeilijk. Dyslexie, dyscalculie en dyspraxie zijn de belangrijkste oorzaken, maar ook autisme, ADD en ADHD kunnen een rol spelen.

In het kort

Volgens de Rijksoverheid hebben zo’n 2,5 miljoen Nederlanders onvoldoende digitale basisvaardigheden. Ze hebben moeite met het gebruiken of begrijpen van digitale processen. Het gebruik van de computer of smartphone gaat dan minder snel of kost meer energie.

Lees- en leerstoornissen kunnen veel invloed hebben op de digitale basisvaardigheden. Voor sommige mensen ontbreekt vooral de ervaring: zij zijn niet opgegroeid met digitale middelen en hebben dus weinig ervaring in de digitale wereld. Het oplossen van digitale problemen, het volgen van processen en het verwerken van informatie is erg belangrijk om ook op latere leeftijd zelfstandig zaken te kunnen doen met de overheid en mee te doen in de maatschappi

Dyslexie, dyscalculie en dyspraxie

De drie dys-en staan vaak aan de basis van lees- en leerstoornissen. Voor mensen met een ernstige lees- of leerstoornis kunnen relatief eenvoudige websites of apps al een probleem zijn. Lezen kost dan veel energie en ook (vaak logische) structuren herkennen kan lastig zijn. Bij het maken van een digitaal toegankelijke website of app houd je hier rekening mee.

Lees- en leerstoornissen zijn problemen met het lezen en/of leren. Ze zijn vaak erfelijk bepaald, maar niet altijd. Ze kunnen ook worden veroorzaakt door chronische ziekte, de sociale omgeving of door andere soorten beperkingen. Er is geen direct verband met het IQ: leerstoornissen komen voor bij mensen met een lage, gemiddelde én hoge intelligentie.

De drie dys-en

Dyslexie

Mensen met dyslexie hebben vaak opvallende problemen met lezen en spelling. De fouten die gemaakt worden lijken vaak wat slordig te zijn, bijvoorbeeld letters vergeten, woorden omdraaien of zinnen die niet af zijn. Lezen, spellen en soms ook schrijven gaat vaak traag en het kost meer energie.

Dyscalculie

Mensen met dyscalculie hebben moeite met rekenen en wiskunde. Ook kunnen er problemen zijn op het gebied van automatiseren, het volgen van stappen in een proces of het begrijpen van een grafiek.

Dyspraxie

Mensen met dyspraxie hebben moeite met het uitvoeren van doelbewuste handelingen of bepaalde samengestelde bewegingen. Een voorbeeld hiervan is schrijven, maar ook het aandoen van kleren in de juiste volgorde.

Ze hebben moeite met de fijne en grove motoriek. Hierdoor kunnen problemen ontstaan bij het alledaagse dingen zoals schrijven, lezen en tekenen.

Laaggeletterdheid

Als volwassene ben je laaggeletterd als je moeite hebt met lezen, schrijven en/of rekenen en het je beperkt in het dagelijks leven. Je kan dan onvoldoende meedoen in de samenleving. Vaak hebben mensen die laaggeletterd zijn ook onvoldoende digitale vaardigheden.

Laaggeletterdheid heeft bijvoorbeeld invloed op het vinden van een baan. Het regelen van belangrijke dingen, bijvoorbeeld met de overheid, is vaak erg lastig.

Laaggeletterdheid is iets anders dan analfabetisme. Een laaggeletterde kan wel lezen en schrijven, maar niet voldoende om goed mee te kunnen in de samenleving. Een analfabeet kan helemaal niet lezen en schrijven.

“In Nederland hebben 2,5 miljoen mensen van 16 jaar en ouder moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Dat is 18% van alle mensen in Nederland. Dus ongeveer 1 op de 6 mensen!”

Stichting Lezen en Schrijven

Autisme, ADD en ADHD

Voldoende aandacht is nodig bij (leren) lezen en spellen. Kinderen met ADD of ADHD die een tekort aan aandacht hebben, kunnen hierdoor ook een achterstand ontwikkelen in het lezen en leren. Soms vormen dyslexie en andere stoornissen samen een probleem.

Uit onderzoek blijkt dat stoornissen zoals ADD, dyslexie en autisme vaker dan gemiddeld in combinatie met elkaar kunnen voorkomen.

In het geval van Dyslexie en ADHD komt dit tussen de 15 en 40 procent van de gevallen voor. Bij aandacht voor leer- en leesstoornissen moet daarom ook gekeken worden naar andere beperkingen die invloed kunnen hebben op het (leren) lezen.

Digitale toegankelijkheid bij lees- en leerstoornissen

Mensen met lees- en leerstoornissen hebben behoefte aan rust en structuur op websites, apps en documenten. Hoe meer afleiding, hoe lastiger het lezen wordt. Maak je teksten ook niet te moeilijk. Dit zijn een paar tips waar je rekening mee kunt houden:

  • Voorkom bewegende elementen op je website of laat ze eenvoudig pauzeren.

  • Gebruik niet te veel lastige woorden. Schrijf duidelijke taal.

  • Voorkom verwarring, doe geen dingen op je website die iemand niet verwacht.

  • Geef de bezoeker voldoende tijd om een proces af te ronden.

  • Help de bezoeker met duidelijke instructies en foutmeldingen zodat fouten worden voorkomen.

  • Zorg voor voldoende contrast in de teksten, dit leest makkelijker.

Trainingen over digitale toegankelijkheid

Andere vragen?

We willen je graag verder op weg helpen met het toegankelijk maken van jouw producten. Laat je gegevens achter, dan nemen we gelijk contact met je op.

Bericht is niet ingevuld
Voornaam is niet ingevuld
Achternaam is niet ingevuld
E-mailadres is niet ingevuld
Nieuwsbrief
Tyche Schenk