11 april: Wereld Parkinsondag

Elk jaar op 11 april is het de Wereld Parkinsondag. Het is de geboortedag van Dr. James Parkinson. Hij heeft ervoor gezorgd dat Parkinson wereldwijd erkend is als ziekte. Maar wat is Parkinson en wat voor invloed heeft het op het gebruik van het internet?

Wereld Parkinsondag

Op 11 april vieren we Wereld Parkinsondag. In 1817 werd Dr. James Parkinson bekend door zijn publicatie “An Essay on the Shaking Palsy”. Zijn artikel heeft ervoor gezorgd dat Parkinson wereldwijd erkend wordt als ziekte. In het artikel beschrijft Dr. Parkinson de symptomen van langdurig trillen in verschillende delen van het lichaam. Vooral de handen en armen trillen in deze beschrijving het meest. Hij omschrijft Shaking (trillen of tremor) en Palsy (verlamming of verzwakking van de spieren) in zijn artikel.

Wereldwijd hebben zo’n 7 miljoen mensen ter wereld de ziekte van Parkinson. Het is zelfs de snelst groeiende hersenziekte op de wereld volgens Bas Bloem, neuroloog van het Radboudumc. Het aantal patiënten met de diagnose is in de afgelopen 30 jaar verdubbeld.

Met deze groei zijn er in 2040 bijna dertien miljoen mensen op de wereld met Parkinson. Hier moeten we dringend iets aan doen, want Parkinson behoort tot de meest invaliderende hersenziekten ter wereld.

Bas Bloem, neuroloog Radboudumc

Wat is Parkinson?

Parkinson is een zeer ingewikkelde ziekte. De hersenen sturen de spierbewegingen in de rest van het lichaam steeds minder goed aan. Dit komt doordat bepaalde hersencellen langzaam afsterven.

Door Parkinson ontstaan vaak de volgende symptonen:

• Bewegingen worden steeds trager en kleiner.

• Het gezicht beweegt steeds minder. Hierdoor wordt het moeilijk om gevoelens te zien in het gezicht.

• De armen en/of benen zijn stijver. Het kan ook voorkomen dat de handen gaan trillen of beven.

In de meeste gevallen ontstaan de eerste klachten aan één helft van het lichaam. Later zullen de klachten ook overslaan naar de andere kant van het lichaam. Opvallend is dat aan het begin slechts aan een van de twee zijden de symptomen dus erg aanwezig zijn.

De klachten kunnen erger worden, maar er kunnen ook nieuwe moeilijkheden ontstaan. Voorbeelden van klachten bij Parkinson zijn:

• Slechter en moeilijker bewegen.

• Wisselende gevoelens, depressief of angstig.

• Gedragsproblemen zoals extreem gedrag.

• Moeite met denken en onthouden.

• Werking van het lichaam, denk aan het verslechteren van de darmen.

• Slechter kunnen slapen.

Mensen met Parkinson kunnen ook problemen krijgen met het zelfvertrouwen. Door de tremor kunnen ze zich onzeker gaan voelen of het belemmert ze in het dagelijks werk. Niet iedereen met Parkinson krijgt bovenstaande klachten of alle klachten.

Zeven miljoen mensen, zeven miljoen varianten van Parkinson.

Bas Bloem, neuroloog Radboudumc

Parkinson en het internet

Digitale Toegankelijkheid richt zich in eerste instantie op vier groepen functiebeperkingen. De groep “cognitieve beperkingen” is daarvan misschien wel de meest uitgebreide. Hieronder vallen alle beperkingen die te maken hebben met het zenuwstelsel, inclusief de hersenen. Cognitieve beperkingen kunnen voor allerlei problemen zorgen, bijvoorbeeld met spraak, zicht, gehoor, beweging en begrip.

Ook de ziekte van Parkinson is een cognitieve beperking. Parkinson uit zich in eerste instantie vaak vooral fysiek, maar later ontstaan er ook problemen met het begrip, het onthouden en de concentratie. Dit heeft ook invloed als je het internet gebruikt.

Met de bovenstaande symptomen van Parkinson ervaren mensen al snel verschillende grotere en kleinere beperkingen. De kleine bewegingen van het lichaam worden namelijk steeds moeilijker. Het gebruik van een muis wordt moeilijker. Dat is vooral lastig als links en knoppen op websites erg klein zijn. WCAG 2.2 komt daarom ook met een nieuwe webrichtlijn. Die zorgt ervoor dat gebieden die je aan kunt klikken altijd groot genoeg zijn. Dit helpt veel mensen, waaronder gebruikers met Parkinson.

Om een gevoel te krijgen van Parkinson kan je de Web Disability Simulator eens gebruiken. Dit is een extensie voor Google Chrome. Met deze simulator kan je ervaren hoe het is om met Parkinson gebruik te maken van websites. Hierbij geldt wel een disclaimer: niet iedereen ervaart Parkinson op dezelfde manier. De simulator geeft wel de mogelijkheid om een gevoel te creëren bij deze ziekte. Probeer het vooral uit!

Toegankelijk ontwerpen helpt ook bij Parkinson

Parkinson is dus een ziekte waarbij de hersenen langzaam afsterven. Hierdoor kunnen de hersenen de bewegingen van het lichaam steeds minder goed sturen. Dit zie je vaak door trillende handen en stijve spieren. Ook kan Parkinson invloed hebben op het gevoel en gedrag. UX-designers helpen door in het ontwerp hier rekening mee te houden.

In een goed toegankelijk ontwerp wordt voor de ziekte van Parkinson vooral rekening gehouden met:

• Een duidelijk ontwerp van interactieve elementen zoals links, knoppen en formuliervelden.

• Links en knoppen die groot genoeg zijn, minimaal 24×24 pixels, maar het liefst groter.

• Een overzichtelijke en logische structuur.

• Het voorkomen van afleiding, bijvoorbeeld door te veel beweging op de site.

In onze training voor UX-designers krijg je nog veel meer tips over Digitale Toegankelijkheid. Ook geeft Cardan Technobility advies aan ontwerpers en developers om hun website of app te verbeteren.